Նոյեմբեր ամիսը Դիաբետի Միջազգային Ֆեդերացիայի (International Diabetes Federation, IDF) և Առողջապահության Համախարհային Կազմակերպության (World Health Organization) կողմից 1991թ.-ից հռչակված է շաքարային դիաբետի դեմ պայքարի ամիս, իսկ որպես շաքարային դիաբետի դեմ պայքարի օր հռչակված է նոյեմբերի 14-ը. այդ օրն է ծնվել երիտասարդ կանադացի գիտնական Ֆրեդերիկ Բանթինգը (Frederick Banting), ով դեռևս 1922թ.-ին կատարել է ինսուլինի առաջին ներարկումը՝ հայտնաբերելով շաքարային դիաբետի դեմ պայքարի ամենաարդյունքվետ միջոցը: Այդ ներարկումով նա փրկել է շաքարային դիաբետով հիվանդ մի 14 ամյա տղայի, իսկ մինչ օրը տասնյակ միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր: Նա վաճառել է այդ դեղամիջոցի՝ իր բոլոր իրավունքները Տորոնտոյի Համալսարանին սիմվոլիկ 1 դոլլարով՝ պայմանով, որ այն հասանելի կլինի բոլորին.
Լսելով դիաբետի մասին` մարդիկ միանգամից իրարանցման և հուսահատության մեջ են ընկնում` կարծելով, որ իրենց սովորական առօրյա մոտեցումը սննդի կամ այլ հարցերում ամբողջովին փոխվելու է, և նրանք ստիպված կլինեն հրաժարվել բոլոր համեղ ուտեստներից: Իրականում դա այդպես չէ, քանի որ կան բականին մեծ թվով ուտեստներ, որոնք առկա են դիաբետով հիվանդ մարդկանց սննդակարգում:
Ավելին այսօր բժշկությունը բավականին զարգացած է և ապահովում է մարդկանց անհրաժեշտ այնպիսի դեղամիջոցներով, որոնք կանխում են դիաբետի բարդացումը և հետագա զարգացումը: Նաև գոյություն ունեն դիբետիկների համար նախատեսված հատուկ դասընթացներ և հարուստ գրականություն, որտեղ ներկայացվում է դիաբետով հիվանդների կենսակերպի, սննդակարգի և այլ առանձնահատկությունների մասին ամբողջական տեղեկատվությունը:
Կապված օրվա հետ մենք ևս որոշեցինք ներկայացնել մի քանի հիմնական խորհուրդ դիաբետիկների սննդակարգի վերաբերյալ:
Դիաբետիկի սննդակարգը պետք է բաղկացած լինի բազմազան և վիտամիններով հարուտ սննդից, հատկապես պետք է ներառվեն բանջարեղեններ և մրգեր: Սնունդը պետք է ապահովի բոլոր սննդարար նյութերի առկայությունը (սպիտակուցներ, ճարպեր,և որ ամենակարևորն է` ածխաջրերի ֆիզիոլոգիական համամասնությունները), ինչը կապահովի շաքարի անհրաժեշտ մակարդակը արյան մեջ` շաքարի կտրուկ անկման կամ բարձրացումից խուսափելու համար:
Պետք է սահմանափակել կենդանական ճարպերի օգտագործումը (օրինակ ` խուսափել մեծ քանակությամբ խոզի մսի օգտագործումից): Սակայն հրաժարվել մսեղենից պետք չէ, պարզապես պետք է օգտագործել ոչ յուղոտ մսի տեսակներ (տավարի, ճագարի, ոչխարի, ձկան, թռչնի միս): Չնայած, որ դիաբետիկները կարող են ժամանակ առ ժամանակ օգտագործել երշիկեղեն, սակայն դրա հաճախակի օգտագործումը ցանկալի չէ նրանց համար: Խորհուրդ է տրվում օգտագործել թեփով կամ սև հաց:
Կարևոր վիտամիններով լի անհրաժեշտ ուտեստներից են բորշչը, ակրոշկան, լոբով ապուրը, ձուկը, սունկը (ընդ որում վերջին երկուսը հիմնականում եփած վիճակում): Ընդհանուր առմամբ ծովամթերքների օգտագործումը շատ էական է նրանց համար և ցանկալի:
Բանջարեղեի դեպքում օգտագործման տեսանկյունից դիաբետիկների համար գրեթե սահմանափակումներ չկան, սակայն ցանկալի է չափավոր օգտագործել մեծ քանակությամբ ածխաջրեր պարունակող բանջարեղենները, որոնցից են կարտոֆիլը, ճակնդեղը, գազարը: Մինչդեռ ծաղկակաղամբը, կաղամբը, սմբուկը, վարունգը, լոլիկը, ոլոռը, պղպեղը, սոխը, մաղադանոսը, սամիթը կարող եք օգտագործել առանց սահմանափակումների:
Մրգերից ցանկալի է հնարավորինս քիչ օգտագործել հետևյալները` խաղող, եմիշ, անանաս, չորացրած մրգեր (թուզ, սալորաչիր, չամիչ), և հակառակը` օգտակար են խնձորը, նարինջը, կիտրոնը, գրեյպֆրուտը, բալը, նուռը, սալորը, դեղձը:
Կաթնամթերքի դեպքում նախապատվությունը տրվում է հիմնականում ցածր յուղայնությամբ արտադրանքին:
Ցանկալի է օգտագործել ճաշերի մեջ եգիպտացորենի, ձիթապտղի յուղ: Իսկ ըմպելիքներից` տոմատի հյութ, բոլոր տեսակի մրգերի եւ հատապտուղների հյութեր՝ առանց շաքարի, հանքային ջրեր, թեյ, սուրճ:
Ներկայացնենք նաև մի քանի շատ համեղ և դիաբետիկների համար օգտակար ուտեստ՝ հավի ապուր ծաղկակաղամբով, ձկան կոտլետ, վարունգով և բուլղարական պղպեղով աղցան, հնդկաձավար դդմիկով և սնկով: Այժմ, իմանալով, թե ինչ կարող եք ուտել, կարող եք այցելել մեր կայքի Հաստատություններ բաժին, ընտրել Ձեզ հարմար վայրը, ամրագրել սեղան և վայելել Ձեր ժամանցը հաճելի և արդյունավետ:
Մեր մյուս հետաքրքիր հոդվածները կարդալու համար այցելեք մեր կայքի Կարդալ բաժին:
