Անցած տարի Yerevan Jazz Fest 2016 բացման ժամանակ Հայկական Ջազի Ասոցիացիայի հիմնադիր նախագահ Կամո Մովսեսյանը խոստացել էր, որ փառատոնը գնալով ավելի մեծ հնչեղություն է ստանալու և այս տարվա փառատոնի հյուրերի և մասնակիցների անունները վառ ապացույցն են այն բանի, որ նա կատարել էիր խոստումը: Հոկտեմբերի 13-ին տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ պարոն Մովսեսյանը նշեց, որ հաջորդ տարի փառատոնը էլ ավելի մեծ մաշտաբներ է ստանալու և այդ ուղղությամբ արդեն լայնածավալ աշխատանքներ են տարվում: Դե ի՞նչ՝ սպասենք հաջորդ տարվան, իսկ մինչ այդ Ձեզ ենք ներկայացնում Mezzo Classic House—ում Dee Dee Bridgewater-ի՝ այս տարվա Yerevan Jazz Fest 2016-ի headliner-ի, մամուլի ասուլիսի մանրամասները, որտեղ նա պատասխանել է լրագրողների հարցերին: Նշենք, որ աստղը եկել էր իր շեփորահար Teo Croker-ի հետ:
Բարի առավոտ, սա Ձեր առաջին այցն է Հայաստան, ի՞նչ զգացողություններ ունեք.
Բարի առավոտ, հենց սկզբից ուզում եմ նշել, որ միշտ ցանկացել եմ գալ Հայաստան և հիմա ինձ համար շատ հուզիչ ու երջանիկ պահ է, որ հնարավորություն ունեմ լինել այստեղ և կիսվել իմ զգացողություններով Ձեզ հետ: Ես իրոք չգիտեմ, թե երբվանի՞ց ու ինչի՞ց սկսվեց իմ՝ Հայաստան գալու այդ մեծ ցանկությունը: Հայաստանի մասին առաջին անգամ լսել եմ, երբ 60-ականների վերջին համերգներով շրջագայում էի ԽՍՍՀ տարածքով, այդ ժամանակ ես արդեն գիտեի Ազնավուրին ու նրա հայկական արմատների մասին, իսկ հետո, երբ տեղափոխվեցի Ֆրանսիա ավելի շատ սկսեցի լսել Ձեր երկրի մասին: Մյուս քայլը եղավ Ray Charles—ի հետ աշխատելու ընթացքում, երբ սկսեցի իմ երաժշտական խումբը հավաքել և ցանոթացա Պատրիկ Մանուկյանի հետ, ով բացի նրանից, որ հիանալի երաժիշտ էր, նաև հետաքրքիր զրուցակից էր և մենք միասին շատ ենք խոսել ցեղասպանության և այն սարսափի մասին, որի միջով անցել է Ձեր ժողովուրդը: Ես զգացել եմ դա կարծես ես ինքս եմ անցել դրա միջով: Դրանից հետո ես միշտ ցանկացել եմ գալ, տեսնել ու հասկանալ Ձեզ: Երբ ինձ Վիենայում առաջարկեցին գալ և մասնակցել այս փառատոնին, ես միանգամից համաձայնվեցի: Ինձ համար կարևոր է խոսել և կիսվել Ձեր երկրի մասին նաև այն պատճառով, որ մյուս երաժիշտներն էլ լսեն ու իմանան Ձեր մասին: Օրինակ, հենց Տեո-ն, նա երիտասարդ և տաղանդավոր երիտասարդ է, ես նրա հետ կապում եմ մեր ջազի ապագան և կարևոր է, որ նա գիտակցի, որ ամերիկացի, ամերիկաբնակ երաժիշտի համար մեծ հաջողություն և փորձի հարստացման մեծ հնարավորություն է, գալ ու ելույթ ունենալ Հայաստանում:
Ի՞նչ գիտեք մեր հայկական ջազ մշակույթի մասին, որը արդեն 75 տարեկան է: Մեր ջազ երաժիշտներից ու՞մ գիտեք և արդյոք ունե՞ք սիրելի հայկական կատարում:
Անկեղծ ասած, ես ոչինչ չգիտեմ հայկական ջազի մասին, հիմա չեմ կարող հիշել ոչ մի հայ կատարողի, բացի Տիգրան Համասյանից, որին ես բախտ եմ ունեցել լսելու ռադիոյում իմ տված հարցազրույցներից մեկի ժամանակ: Ես ինքս կատարել եմ Ազնավուրի երգերից և կարծում եմ, որ այս փառատոնը շատ լավ հնարավորություն է ծանոթանալու հայկական ջազին:
Ո՞ր տարիքից եք սկսել երգել և ինչո՞ւ ընտրեցիք հենց ջազ ոճը:
Հստակ չեմ կարող ասել, թե երբվանից եմ սկսել երգել, բայց մայրս երդվում էր, որ երբ ես դեռ մեկ տարեկան չկայի, նա միացնում էր Fitzgerald ու ես ճոճվում էի երաժշտության ռիթմի տակ ու կարողանում էի ձայնով երաժշտությունը կրկնօրինակել: Փաստացի ես ավելի շուտ եմ սկսել երգել, քան՝ խոսել: Ես միշտ երգել եմ ու կարծել եմ, որ դա այնպիսի բան է, որ բոլորն էլ կարող են անել: ես փոքրուց ջազ եմ լսել, քանի որ մեր տանը միշտ ջազ երաժշտություն է հնչել; Երբ 14 տարեկան էի, բացահայտեցի, որ իմ ընկերուհին չգիտի, թե ով է Miles Davis-ը և մնացած հայտնի ջազ երաժիշտները և դա իմ համար մեծ անակնկալ էր: Ջազը միշտ իմ մեջ հնչել է, դա իմ երակների մեջ է, դրա համար ես ընտրեցի այս ճանապարհը, որը շատ յուրահատուկ էր ու իմն էր, իմ էությունն էր:
Ո՞րն է Ձեր սրտի երաժշտությունը, կա՞ երգ, որ շատ կարևոր է Ձեզ համար:
Կան շատ տարբեր երգեր, որ կարևոր են եղել իմ կյանքի տարբեր փուլերում: Առաջին երգը, որ մեծ արժեք է ունի իմ համար և մեծ ազդեցություն է ունեցել իմ վրա դա Nina Simone—ի «Four woman» երգն է, որը ես լսել եմ 60-ականների սկզբին, երբ դեռ դեռահաս էի ու իմ սեփական «ես»-ի փնտրտուքների մեջ. Այդ երգը բացեց նոր դուռ ինձ համար, այն ինձ տվեց ինքնավստահություն և հպարտություն իմ աֆրիկյան արմատների համար, քանի որ մինչ այդ տեսնում էի, որ արտաքինով տարբերվում եմ ամսագրերի գեղեցկուհիներից, իսկ այդ երգը, ներկայացնելով 4 տարբեր կանանց գեղեցկությունն ու յուրահատկությունը, օգնեց ինձ ինքնահաստատվել ու առաջ շարժվել իմ ընտրած ճանապարհով ու իմ տեսակի մեջ:
Դուք գեղեցիկ կին եք, հնարավոր չէ չհիանալ Ձեզանով: Ինչքանո՞վ է ձեր արտաքին տեսքը արտացոլում Ձեր ներքին աշխարհը և օգնում Ձեզ ելույթ ունենալ բեմի վրա:
Եթե նկատի ունեք իմ մազերը, ապա պետք է նշեմ, որ ես արդեն հասել եմ այն տարիքին ու դիրքին, որ կարիք չունեմ ինքնահաստատվելու, ապացուցելու կամ ներկայանալի դարձնելու իմ երաժշտությունը իմ արտաքին տեսքով: Ես ինքս եմ ընտրում այն երաժշտությունը, որ պետք է կատարեմ և ես կատարում եմ այն ինչ իմն է, ինչ արտացոլում է իմ «ես»-ը: Ես սափրել եմ մազերս 9 տարի առաջ: Առաջին անգամ, ես որոշեցի սափրել մազերս, երբ հաղթահարում էի իմ կյանքի ամենադժվար փուլերից մեկը՝ իմ երկրորդ ամուսնալուծության հետ կապված ապրումները: Ես զգացի, որ մարդիկ շատ մեծ ուշադրություն են դարձնում արտաքինին և որոշեցի, որ մազերը խանգարում են, սափրելուց հետո, նկատեցի, որ մարդիկ սկսել եմ աչքերիս մեջ ավելի շատ նայել ու արտաքինի փոխարեն ուշադրություն դարձնել ներքին աշխարհին: Երկրորդ անգամ գլուխս սափրեցի 2007 թվականին, երբ ես ուզում էի հասնել հոգեկան խաղաղության և ներդաշնակության: Մենք՝ կանայք, միշտ պայքարել ենք մեր իրավունքների համար և այս ճանապարհին ծախսում ենք շատ ժամանակ և գումար որպեսզի ունենաք այնպիսի տեսք, որ ապացուցեք, որ մենք գեղեցիկ ենք, ուժեղ, սեքսուալ և այլն. Ես ուզում եմ, որ մարդիկ նայեն ինձ և լսեն իմ հոգու ձայնը, տեսնեն իմ նեքին աշխարհը: Ես հասել եմ դրան, ես ինձ ներդաշնակ եմ զգում իմ մաշկի գույնի ու արտաքինի հետ, ես կարծում եմ, որ մարդու գեղեցկությունը գալիս է նրա ներսից և մնացած զարդերն ու աքսեսուարները ավելորդություններ են ու միայն խանգարում են: Բացի այդ ես մի շարք հասարակական կազմակերությունների անդամ եմ, որոնք օգնում եմ քաղկցկեղի կամ այլ հիվանդությունների դեմ պայքարող կանանց, որոնք հիվանդության պատճառով կորցնում են իրենց մազերը և ես իմ այս արտաքինով ապացուցում և ուժ եմ տալիս նրանց, որ հասկանան, որ իրական գեղեցկությունը արտաքին տեսքի հետ կապ չունի, այն գալիս է ներքին ինքնավստահությունից ու սեփական եսի նկատմամբ ունեցած հավատից:
Արդյոք Դուք ճանաչու՞մ եք Ջորջ Ավագյանին, երբևէ հանդիպե՞լ եք նրան:
Պետք է անկեղծ լինեմ ու ասեմ, որ թեև իմացել եմ և լսել եմ Ջորջ Ավագյանի մասին, բայց պատկերացում անգամ չեմ ունեցել, թե նա ինչ մեծ ներդրում է ունեցել ջազի կայացման գործում: Առաջին անգամ ես այս փառատոնի շրջանակում եմ իմացել, որ այնպիսի գերաստղեր, ինչպես Louis Armstrong-ը և Miles Davis-ը կայացել են հենց նրա շնորհիվ: Ես մի շատ լավ հաշվապահ եմ ունեցել Գևորգյան ազգանունով և հիմա կարող եմ վստահորեն ասել, որ դուք հայերդ շատ հետաքրքիր ազգ եք՝ տաղանդավոր և համեստ, դուք Ձեր ճանապարհը հարթում եք Ձեր աշխատասիրության և տաղանդի միջոցով: Դուք պետք է քայլեր ձեռնարկեք, որ աշխարհը, հատկապես մշակութային աշխարհը, ավելի լավ ճանաչի Ձեզ:
Ի՞նչ եք անում, երբ ազատ ժամանակ եք ունենում:
Իրականում, երբ ես չեմ աշխատում, ես քնում եմ, ես կարող եմ օրերով քնել և դուրս չգալ անկողնուս միջից: Մնում եմ տանը, նստում եմ մեքենաս և ուղղակի շրջում եմ, այցելում եմ հարազատներիս:
Կպատմե՞ք Ray Charles-ի հետ Ձեր համագործակցության մասին:
Դա իմ կյանքի ամենագեղեցիկ 2 տարիներն էին, հիշողություններս ստուդիայում նրա հետ աշխատած ժամանակի մասին անմոռանալի են, բոլոր երգերը ձայնագրել ենք ընդամենը 2 փորձից հետո. Առաջին անգամ երբ նա սկսեց երգել, ես պարզապես սկսեցի լաց լինել նրա ձայնը լսելուց հետո: Ես խառնվել էի, կարծում էի, որ այդքան լավ ձայն ու տաղանդ չունեմ նրա հետ երգելու համար, սակայն նա ինձ ոգևորեց և ասաց, որ իմ ձայնը շատ լավն է և Betty Carter—ից հետո առաջին ձայնն է, որ նրան ոգեշնչում է զուգերգ ձայնագրելու համար: Եվ մենք մի փորձով ձայնագրեցինք այդ երգը: Այսպիսով այդ 2 տարիները, երբ մենք աշխատում էինք հեռուստաշոուի շրջանակում, շատ բան տվեցին ինձ: Մենք այդ ընթացքում շատ քիչ համերգներ ունեցանք միասին, բայց օրվա մեծ մասը միասին էինք անցկացնում ստեղծագործելով, նույնիսկ ուտելու ընթացքում նա պնդում էր, որ ես նրա կողքին լինեմ և հաճախ էր ինձ հրավիրում իր հետ ճաշելու կամ ընթրելու, ինքնաթիռում միշտ նստեցնում էի իր կողքին և նույնիսկ, երբ նա սիրահետում էր ուրիշ կանանց, պնդում էր, որ ես չգնամ և մնամ: Ես նաև ականատես եմ եղել նրա բարկությանը: Փարիզում մի լրագրող, ով իմ երկպագուն էր, մեծ հոդված էր գրել իմ մասին և թերթի առաջին էջին դրել էր իմ մեծ նկարը: Դա նրան բարկացրել էր և նա արգելեց ինձ այդ օրը ելույթ ունենալ իր հետ՝ ասելով, որ այսպիսին է շոուբիզնեսը և ես եմ այստեղ աստղը, իսկ դու միայն իմ հետ ես: Ես ամբողջ համերգին մնացի ետնաբեմում և այդպես էլ ելույթ չունեցա: Մի անգամ էլ Իտալիայում համերգ ունեինք և ես ինքնաթիռի հետ խնդիր ունեի, մենք ստիպված վայրէջք էինք կատարել ուրիշ քաղաքում, ես 6 ամսական հղի էի, ստիպված էի 3 ժամ մեքենայով ճանապարհ անցնել, որ հասնեմ համերգին: Ես վստահ էի, որ ուշացել եմ և համերգը արդեն վերջացել է. Սակայն երբ հասա, պարզվեց, որ նա կանգնեցրել է համերգը և բոլորին ստիպել սպասել ինձ: Երբ ես հասա, նա ասաց, որ դա նվազագույնն էր, որ նա կարող էր անել Փարիզի համերգի մեղքը քավելու համար: Նա ինձ շատ բան է սովորեցրել՝ լինել խոնարհ, համեստ, համբերատար, համերգներին տրվել 100 տոկոսով, տալ ավելին քան կարող ես:
Ինչպե՞ս սկսվեց Ձեր և Տեոյի համագործակցությունը:
Տեոն շատ տաղանդավոր շեփորահար է Շանհայից, ես նրա հետ ծանոթացել եմ հենց այնտեղ: Նա շատ հետաքրքիր գենետիկ ժառանգություն ունի, որը հաճախ արտահայտվում է նրա ստեղծագործական կյանքում: Նրա պապիկը շատ հայտնի շեփորահար է եղել և Տեոյի հետ աշխատելու ընթացքում ես հաճախ եմ նկատում, որ նա նույն ոճի մեջ է նվագում, ինչքան էլ, որ փորձում է նրան չնմանվել և չկրկնօրինակել: Ես, որպես արդեն կայացած երաժիշտ, իմ վրա պատասխանատվություն եմ վերցրել գտնել տաղանդավոր երիտասարդների և օգնել նրանց կայանալ: Այս պարագայում ես Տեոին ընտրել եմ միգուցե այն պատճառով, որ շեփորը իմ կյանքում միշտ մեծ տեղ է ունեցել՝ իմ հայրը և իմ առաջին ամուսինը շեփորահար են եղել, և ընդհանրապես ես հաճախ մտածում եմ, որ իմ ձայնն էլ է շեփորի նման հնչում: Ես մեծ հույսեր եմ կապում Տեոյի հետ, մենք արդեն 4 տարի է միասին ենք աշխատում և ես փորձում եմ նրան օգնել իր ուղին հարթելու գործում: Նա արդեն ունի իր ձայնասկավառակը և դուք էլ այսօր հնարավորություն կունենաք լսել նրան ու համոզվել նրա տաղանդում:
Մեր մյուս հետաքրքիր հոդվածները կարդալու համար սեղմեք այստեղ: