Ակումբային անարդարություն

Հասարակական վայրերում ով է in, իսկ ով՝ out, որոշում է face control-ը: Հերիք է միայն հիշենք՝ քանի անգամ ենք նյարդայնացել ակումբների ու փաբերի դռներին ու պատերին փակցված ‹‹Մուտքը` միայն զույգերով›› նախազգուշացումից: Վստահ եմ՝ քչերն են ուշադրություն դարձրել, որ այս կանոնը աղջիկներին ամենևին չի պարտադրում տղայի հետ լինել: Նրանք կարող են ազատ ելումուտ անել, իսկ տղաները՝ ոչ: Այս կանոնը իսկական ֆեմինիստական ֆաշիզմ է:  Բացի այն, որ առկա է զուտ գենդերային խտրականություն, նաև կա սոցիալական անարդարություն: Եվ իսկապես՝ ով է որոշում, որ միայնակները չեն կարող պարել կամ խմել: 

Հայերիս համար այս «պատմական անարդարությունը» երբեմն վերաճում է լոկալ ու միջանձնային սոցիալական բունտի։ Զարմանալի չէ, որ երբեմն կրակում են, երբեմն էլ ծեծում face control-իրականացնողներին: Պատճառն այն է, որ ձեր աչքի առաջ «խրցով› տղերք» անխոչընդոտ մտնում են ներս, որտեղ, ի դեպ, տղաների ու աղջիկների հարաբերակցությունը միշտ 70/30 է: Եթե կա կանոն, ապա այն պետք է գործի բոլորի համար, քանզի օրենքի առաջ բոլորը հավասար են: Անարդարության զոհերը առնվազն բացատրություն են պահանջում: Դրա ամենավառ օրինակը վերջերս «Բիթլզի» մենակատարներից Փոլ Մըք Քարթնիի, նրա ընկերուհու ու ընկերոջ միջադեպն էր. բոլորս գիտենք՝ ինչ տեղի ունեցավ, երբ մեգաաստղին թույլ չտվեցին մասնակցել Grammy մրցանակաբաշխության afterparty-ին:

Երբ իմացա, որ Փոլ ՄըքՔարթնիին face control-ը թույլ չի տվել մտնել ակումբ, սկզբում ինքս ինձ խոսք տվեցի, որ այլևս երբեք չեմ վիճելու, թե ինչու ինձ ներս չեն թողնում: Հետո հասկացա, որ  իրականում այնտեղ կանոնը հստակ էր ու հիմնավորված՝ չունես հրավիրատոմս, չես մտնի: Մինչդեռ մեզ մոտ ներս չթողնելու հիմնավորումը անհեթեթ է ու հնչում է անձնական վիրավորանքի պես՝ «ուղղակի չեմ թողնում»: Մինչդեռ եթե հայտնի մարդ ես կամ սրա նրա տղան, ապա կանաչ լույսը երկար չի սպասեցնի:

Face control-ի ինստիտուտն առաջացել է հեռավոր 70-ականներին՝ Նյու Յորքի Studio-54 ակումբում։ Սեփականատերեր Սթիվ Ռուբելն ու Յան Շրագերը որոշեցին, որ իրենց ակումբ կարող են մտնել միմիայն նրանք, ովքեր առանձնանում են իրենց հագուկապի յուրօրինակությամբ ու դրամապանակի հաստությամբ: Նրանք  վարձեցին անվտանգության աշխատակիցների ու հրահանգեցին dress ու face control անել ու որոշել՝ ով է in, իսկ ով՝ out: Այս ինտիտուտը հետխորհրդային երկրներ, մասնավորապես՝ Մոսկվա, հասավ 90-ականներին, իսկ Երևան՝ 2000-ականներին: Բայց face control երևույթի առաջացման պատճառներն այստեղ ու այնտեղ տրամագծորեն տարբեր էին: Ամերիկայում այս երևույթի միջոցով ընդգծում էին սոցիալական ստատուսը, իսկ հետխորհրդային երկրներում դրանք առաջացան, որպեսզի քրեական տարրերը չներխուժեն տվյալ ակումբ։ Վերջիններիս ներկայության արդյունքում ոչ միայն սպանություններ էին լինում, այլև զարգանում էր թմրամիջոցների վաճառքը:

Ակումբի, երբեմն էլ փաբի առջև հերթը Երևանում ու Նյու Յորքում կամ Տոկիոյում տրամագծորեն տարբեր պատճառներ ունի: Արտասահմանում հերթեր են գոյանում, քանի որ ակումբում տեղ չկա, զուտ ֆիզիկապես չի հաջողվում ներս մտնել: Երևանյան հերթերը face control-ի արդյունք են, աշխատակիցն ուղղակի ներս չի թողնում:  Նյու Յորքի ակումբ մտնելու համար հարկավոր է չափահասությունը հաստատող փաստաթուղթ։ Այստեղ ստուգում են նաև զենքի ու թմրամիջոցի առկայությունը: Տոկիոյում այս երկու կանոնից բացի գործում է ևս մեկը՝ արդեն հարբածները չեն կարող ակումբ մտնել:

Ոսկե օրենք կա՝ երբ կանոնները հստակ են, խնդիրները նվազում են: Այս պարզ կանոնը թե գործեր բոլորի համար, ապա ակումբների ու փաբերի մոտ հավերժ վիճաբանությունները կվերանային: Միաժամանակ բոլորին հայտնի է, թե ինչու է այստեղ մուտքը միայն զույգերով ու ինչու չի գործում այս կանոնը: Իրականում որոշ տղաների չեն թողնում, որովհետև պարզ լեզվով ասած ‹‹քյառթու են››։ Ու face control-ն առաջացավ ի սկզբանե հենց նրանց մուտքն ակումբներ ու փաբեր փակելու համար: Սակայն այս մեթոդով նրանց դեմ պայքարել այնքան էլ չի հաջողվում: Տղաները տղամարդավարի լուծում են իրենց հարցերն ու հայտնվում ակումբում: Իսկ նրանք, ովքեր դրա էներգիան, հավեսն ու ժամանակը չունեն, տխուր-տրտում գնում են տուն՝ մտածելով, որ ‹‹Երևանում լոքշ ա››: