Ասֆալտի վրա արված տարածական նկարները սթրիթ արտի՝ վերջերս ձևավորված յուրօրինակ ուղղության արդյունք են։ Նրանք հիմնված են տեսողական խաբկանքի վրա, քանի որ ամբողջական պատկերը հնարավոր է տեսնել միայն որոշակի հեռավորությունից և որոշակի անկյան տակ։ Եռաչափ ու միևնույն ժամանակ հարթ պատկերներ ստանալու արվեստը քչերին է հասանելու։ Միայն տաղանդավոր նկարիչ լինելն այս ասպարեզում բավարար պայման չէ։ Անհրաժեշտ է տիրապետել տեսողական խաբկանքի գաղտնիքներին, իմանալ կոմպոզիցիայի կառուցման բոլոր մեխանիզմներն ու հաշվի առնլ նույնիսկ ամենաչնչին մանրուքը։ 3D պատկերները շատ քմահաճ են, չեն ներում հեղինակի և ոչ մի սխալը։ Միևնույն ժամանակ այս ռեալիստական պատկերներն այնքան մոտ են իրականությանը, որ անկախ քեզնից հարգանքով ես լցվում դրանց հեղինակի նկատմամբ։
Ու թեև ասֆալտային արվեստը նոր-նոր է զարգանում աշխարհում, սակայն մասնագետների շրջանում ընդունված է կարծել, որ առաջին ասֆալտային նկարները հայտնվել են դեռևս 16-րդ դարում։ Եվրոպայում քաղաքից քաղաք շրջագայող փողոցային նկարիչները կավիճով կրոնական թեմաներով մեծածավալ պատկերներ էին զետեղում գետնին։ Ի դեպ, հիմնականում նրանք պատկերում էին Մադոննային։ ХХ դարի երկրորդ կեսերից արվեստի այս տեսակը տարածվեց ու զգալիորեն զարգացավ Եվրոպայում ու Ամերիկայում։ Իսկ 1972-ից ի վեր Իտալիայում ամեն տարի տեղի է ունենում փառատոն, որտեղ մեկ ընդհանուր հարթակում տարբեր նկարիչներ ստեղծագործում են անկախ թեմաներով։ Ի դեպ, նման փառատոներ կան նաև ԱՄՆ-ում։ Արվեստի այս ուղղության մեջ հատկապես աչքի է ընկնում բրիտանացի Ջուլիան Բիվերը։ Նա համարվում է նույնքան տաղանդավոր, որքան Բենքսին՝ սթրիթ արտում։
Այսօր արդեն ասֆալտի վրա արված 3D պատկերները ծառայում են նաև որպես գովազդ։ Այնպիսի հայտնի ընկերություններ, ինչպիսիք են IKEA-ն, Nike-ը, DHL-ը, Citroen-ը, Sony-ն, Nokia-ն, Hitachi-ն և այլն, ավելի ու ավելի են ուշադրություն հատկացնում գովազի այս արդյունավետ տեսակին։
Աշխարհի դիզայներների ու տաղանդավոր նկարիչների համար այս կոնտեքստում ընդլայնվելու ու ստեղծագործելու համար անծայրածիր տարածք է հատկապես ուտելիքի թեման։ Էլ ախորժելի բուտերբրոտներ, էլ սուրճ՝ մտոցի վրա, էլ ըմպելիքներ՝ գունավոր ձողիկներով, էլ ֆրենչ ֆրի՝ զեբրայի գծերով, սառը գարեջրի բաժակներ կամ շոկոլադե սալիկներ. Մի խոսքով՝ մարդկային երևակայությունը զգում է իրեն՝ ինչպես ձուկը՝ ջրում։ Ամենակարևորը՝ անցորդներին բնավ չի անհանգստացնում այն հանգամանք, որ ուտելիքը պատկերվում է իրենց ոտքերի տակ, դրանից բնավ չի դադարում ախորժելի լինել։
Վառ ապացույցը Pedigree ընկերության մտքի թռիչքն է. նրանք հատակին 3 D պատկերել էին շների կերակրամանը։ Ու այնքան բնական էր ստացվել, որ շները հեռվից հեռու նկատում, վազում ու սկսում էին թաթերով քերել ասֆալտը։ Շան տերերին ոչինչ չէր մնում անել, քան մտնել մոտակա խանութ ու գնել Pedigree, որպեսզի իրենց կենդանին հուսախաբ չլինի։
Երևանում, ավաղ, դեռ չկան 3D պատկերներ ասֆալտի վրա։ Ու թեև «լավ է մեկ անգամ տեսնել» կարգախոսը հստակ գործում է հենց այս դեպքում, սակայն առայժմ մենք աշխարհում ծնվող ստեղծագործ մտքի պասիվ դիտորդներն ենք։
