Ելենա Վաենգային հանդիպեցինք հենց օդանավակայանում, Mezzo Production-ի հետ մեր համագործակցության շրջանակում։ Զրույցը կայացել է մի բաժակ սուրճ ըմպելիս՝ շատ ջերմ ու մտերմիկ միջավայրում։
Ձեզ ենք ներկայացնում Reservin Armenia-ի հատուկ լրագրող Անահիտ Խաչատուրյանին տված էքսկլյուզիվ հարցազրույցը ամբողջությամբ։
Անահիտ,- Բարի գալուստ Հայաստան։ Ուրախ եմ ողջունել Ձեզ Երևանում։ Վստահ եմ, որ Ձեզ դուր կգա մեզ մոտ ու հեռանալու եք նորից հետ գալու ցանկությամբ՝ Ձեզ հետ տանելով միայն ջերմ հիշողություններ ու վառ տպավորություններ։ Ինչպե՞ս որոշեցիք գալ Հայաստան և որո՞նք են այն հիմնական պատկերացումները, որ Ձեր մոտ առաջանում են Հայաստան ասելիս կամ լսելիս։
Ելենա,- Ընդհանրապես ես ամեն ինչ իմ ուզածով եմ անում, շատ եմ սիրում, որ ամեն ինչ իմ ասածով է լինում։ Այդպես ավելի հեշտ է, արդյունքում ամեն բան, որ իմ կյանքում պատահում է, իմ որոշման հետևանքն ու արդյունքն է։ Վաղուց էի պլանավորում Կովկաս գնալ, քանի որ ինձ միշտ գրավել են կովկասյան տարազները, ավանդույթները, սպասքը, ուտելիքները, երաժշտությունը։ Երբ որոշեցի իրականացնել մտադրությունս, կասկած չկար, որ պետք է սկսել հենց Հայաստանից, հետո կգնամ Վրաստան և Դաղստան։ Այո, գիտակցում եմ, որ երկու օրը շատ քիչ է նման հարուստ պատմամշակութային ժառանգություն ունեցող երկրներին մոտիկից ծանոթանալու համար, ամեն դեպքում կփորձեմ ստանալ առավելագույնը։
Միանգամից դժվար է ասել, թե ինչի հետ եմ ասոցիացնում Հայաստանը․ հմմ, սպասեք մտածեմ․ Արարատ, այո՛, առաջինը դա եմ հիշում։ Հայաստան այցելելը իմ նախաձեռնությունն էր, դա երազանքի պես մի բան է եղել՝ տեսնել բիբլիական սարը իմ սեփական աչքերով, ընդ որում Հայաստանի կողմից, քանի որ հենց Հայաստանն է առաջին քրիստոնյա երկիրը։
Ես ուղղափառ քրիստոնյա եմ և այն աստիճան լուրջ եմ վերաբերվում իմ հավատքին, որ արդեն մանկուց իմ տղայի մեջ սերմանում եմ, որ նա պետք է ամուսնանա միայն ուղղափառ քրիստոնյա աղջկա հետ։
Ես չեմ սիրում մարդկանց տարանջատել ըստ ազգությունների, իմ համար չկան լավ ու վատ ազգեր, էական չի մարդը ռուս է, հայ, վրացի, թե այլ ազգի, բոլոր ազգերն էլ իրենց ուժեղ ու թույլ կողմերն ունեն։ Սակայն Հայաստանի դեպքում մի փոքր ուրիշ է, չեմ կարող չխոնարհվել Ձեր հարուստ պատմամշակութային ժառանգության առաջ։ Հուսով եմ, որ Ձեր երկրում շատերն են գիտակցում հին արժեքները գնահատելու կարևորությունը, թե ինչ հզոր անցյալ ունեք Դուք և հատկապես հայերը միշտ պիտի դա հիշեն ու գնահատեն։ Առաջին զգացողությունս Հայաստան ոտք դնելիս, եղավ այն, որ ես պիտի անպայման հնարավորինս շատ բան տեսնեմ ու բացահայտեմ այս երկրում։ Իմ բոլոր ընկերները, ովքեր երբևէ եղել են Հայաստանում, միաձայն ասում են, որ Հայաստան գալուց այնպիսի տպավորություն է, կարծես մոտիկ բարեկամի մոտ հյուր ես եկել։ Այդպես էլ կա, ես էլ, թեև առաջին անգամն եմ Հայաստանում, բայց արդեն օդանավակայանից զգում եմ այս երկրի ջերմությունն ու սերը։ Պատկերացնու՞մ եք հենց ինքնաթիռի մեջ ինձ արդեն գինի են նվիրել։
Երբ Տատիկս իմացավ, որ Հայաստան եմ գնում, միանգամից զգուշացրեց որ ուշադիր լինեմ, քանի որ հայ տղամարդիկ շատ գրավիչ են և նա դա հենց այնպես չէր ասում, իր սեփական փորձից էր ասում, քանի որ տատիկիս առաջին փեսացուն հայ էր։ /Ծիծաղում է/
Հետաքրքիր է, բայց ճանապարհին մտածում էի Սովետական Միության ու դրա փլուզման մասին։ Ես, քրոջս պես, քաղաքագետ չեմ ու միգուցե հիմա մտքերս մի քիչ սխալ ու էմոցիոնալ շարադրեմ, բայց փորձեմ բացատրել, որ հետագա զրույցը ավելի արդյունավետ լինի։ Ես ափսոսոմ եմ, որ Ձեր տարածաշրջանում դեռ վերջնական խաղաղություն հաստատված չի և լուծված չի Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը։ Իրականում սա այն թեման է, որի շուրջ ես միշտ խուսափել եմ խոսել, քանի որ երկու կողմերին էլ առանձին-առանձին լսել եմ, փորձել եմ հասկանալ և միակ բանը, որ կարող եմ ասել, դա այն է, որ Ձեր նման հին ազգերը ուղղակի պարտավոր են պահպանել իրենց լեզուն, հողը, պետք է ունենան պետություն, օրենքներ և հայրենիք, որի վրա պետք է արարեն և կերտեն իրենց ապագան, պետք է կերտող լինել։ Խաղաղություն եմ մաղթում։ Այսքանը։
Անահիտ,- Ի՞նչ սպասելիքներ ունեք հայ հանդիսատեսից։
Ելենա,- Պետք է նորից կրկնվեմ ու ասեմ, որ ինձ համար ազգություններ չկան, նույնն էլ հանդիսատեսի պարագայում է, հանդիսատեսը հանդիսատես է, անկախ այն բանից, թե որ երկրում ես ելույթ ունենում, եթե նա հավանում է քո արվեստը, ուրեմն կգա քո համերգին ու հնարավորինս հագեցած ու բավարարված հետ կգնա, իսկ եթե չի սիրում՝ չի էլ գա։
Անահիտ,- Ծանո՞թ եք հայկական խոհանոցին։
Ելենա,- Այոոո, և շատ եմ սիրում։ Ես շատ հայ ընկերներ ունեմ և նրանք բոլորը հրաշալի խոհարարներ են, ես արդեն մտածում եմ, որ դա Ձեր գենետիկ կոդի մեջ է դրված։ Երկրորդ բանը, որ տատիկս ասաց Հայաստանի այցիս մասին իմանալիս, դա այն էր, որ փորձեմ դիմակայել նաև երկրորդ գայթակղությանը՝ հայկական խոհանոցին։ Նա ինձ հանդիմանել է և ասել է, որ քիչ ուտեմ։ Բայց ինչպես կարող եմ դիմանալ, եթե հայ ընկերներս, ովքեր Հայաստանում են ապրում արդեն քանի անգամ զանգել և գրել են «Լենա ջան, բադրջանը արդեն կրակի վրա է, թթուն էլ հանել ենք, ո՞ւր մնացիր, արի»։
Անահիտ,- Ես գիտեմ, որ դուք սիրում եք Ձեր հանդիսատեսին անակնկալներ մատուցել։ Ի՞նչ անակնկալ է սպասվում երևանյան համերգի ժամանակ։ Համերգի ժամանակ դուդուկ լինելո՞ւ է։
Ելենա,- Այո՛, ես սիրում եմ իմ հանդիսատեսին գոհացնել և այո՛, համերգին անկասկած լինելու է դուդուկ։ Դուդուկը միշտ եղել է իմ երգերի մեջ, քանի որ շատ զգացմունքային գործիք է և վերջին շրջանում բավականին պահանջված գործիք է դարձել։ Կգա մի ժամանակ, որ դուդուկն էլ ռուսական ակորդեոնի և այլ գործիքների նման այնքան տարածված կլինի, որ շատերը կսկսեն այն իրենց հարազատ գործիք համարել։ Իսկ գալ դուդուկի երկիր և չներառել այն նվագակցության մեջ, դա անհնարին է, ես նույնիսկ մի քանի իմպրովիզ եմ պատրաստել դուդուկի նվագակցությամբ։
Անահիտ,- Համերգի առաջին երգը միշտ որոշիչ է լինում և հաճախ կանխորոշում է համերգի ընթացքը։ Ինչպե՞ս եք ընտրում, թե որ երգով պիտի սկսեք համերգը և ընդհանրապես, ի՞նչ սկզբունքով եք կազմում համերգի երգացանկը։
Ելենա,- Ես տրամադրության մարդ եմ և հաճախ եմ փոխում համերգների երգացանկը, ես կարող եմ մի օրվա մեջ ամբողջ ցանկը փոխել, այնպես որ դժվար է ասել, թե ինչը պատճառ կհանդիսանա երգերը ընտրելիս։ Ես ամեն ինչ անում եմ ինքնաբուխ և անկեղծ։ Օրինակ երեք օր առաջ ես արդեն մտածում էի մասնագիտությունս փոխելու մասին, հետո որոշեցի, որ երգացանկս է պետք փոխել։ Ես նույնիսկ զանգահարել եմ հայրիկիս ու զրուցել նրա հետ դրա մասին։ Ես սիրում եմ երգել այն երևույթների ու զգացմունքների մասին, որ ես զգում եմ ու հասկանում։ Ինձ համար հասկանալի և հարազատ են շատ սոցիալական ու հասարակական խնդիրներ, ընդհանրապես ես զգացել եմ, որ որպես օրինաչափություն, որքան վատ եմ ինձ զգում, այնքան ավելի լավ եմ ստեղծագործում։ Վերջին շրջանում քիչ են տղամարդկանց հանդեպ ունեցած զգացմունքներին վերաբերվող երգերը և ավելի շատ հայրենի հողի, բնության, կյանքի իմաստի, սոցիալական ու հասարակական խնդիրներին վերաբերվող երգերը։
Անահիտ։- Մի քանի տարի առաջ դուք մայրիկ եք դարձել, արդյոք դա ազդել է Ձեր երգացանկի վրա։ Պլանավորում եք Ձեր երգացանկում ներառել, օրինակ, մանկական օրորոցայիններ։
Ելենա,- Իվանիս ծնվելուց հետո, առաջին միտքը, որ ունեցել եմ, դա ևս մեկ զավակ ունենալն էր, երկու, երեք, չորս և նույնիսկ հինգ զավակ։ Ես շատ եմ սիրում երեխաներ, նրանք շատ դրական էներգիա են փոխանցում, նրանք մաքուր են, իրական ու անկեղծ։ Մեծերը շատ բան ունեն նրանցից սովորելու։ Այո, իմ տղան շատ բան է փոխել իմ կյանքում և ես չեմ պատկերացնում իմ կյանքը առանց նրա։
Անահիտ,- Հիմա Դուք շատ բարձր տրամադրություն ունեք, ի՞նչը կարող է փոխել Ելենա Վաենգայի տրամադրությունը։
Ելենա,- Ես գրեթե միշտ լավ տրամադրություն եմ ունենում։ Ամեն խնդիր կարելի է լուծել։ Միակ բանը, որ ինձ վախեցնում է, դա անդառնալի աղետներն են, հարազատի, սիրելիի մահը, միայն դա կարող է փչացնել իմ տրամադրությունը, մնացած ամեն ինչ անցողիկ է՝ ոտքս եմ ջարդել, կկպնի, գումար եմ կորցրել, կփոխհատուցվի, պետք է վախենալ անդառնալիից միայն։ Ես վախենում եմ իմ կյանքի համար, իմ որդու, իմ հարազատների, չեմ վախենում օրենքներից, բայց վախենում եմ Աստծուց։
Անահիտ,- Որն է Ելենա Վաենգայի անսպառ էներգիայի աղբյուրը, գաղտնիքը։
Ելենա,- Այո, ինձ շատ են այդ մասին ասել, ես իրոք էներգիայով լի եմ, ընկերներս նույնիսկ կատակում են ու ասում, որ իմ մեջ եղած էներգիայով մի ամբող էլեկտրոկայան կարող է աշխատել։
Անահիտ,- Ի՞նչ չի սիրում Ելենա Վաենգան։
Ելենա,- Չեմ սիրում կեղծիք, կեղծ իրավիճակներ, կեղծ մարդկանց։ Երբեմն պատահում է, որ իմ ներկայությամբ սկսում են իմ գովքը անել և շաատ երկար ու մանրամասն պատմում, թե ես ինչ դրական ու տաղանդավոր մարդ եմ։ Ես զզվում եմ այդպիսի իրավիճակներից, ինձ զգում եմ ինչպես մանկապարտեզում, որտեղ դաստիարակչուհին ծնողների մոտ երեխայի գովքն է անում ծնողի աչքին հաճոյանալու համար։ Եթե ինչ որ մեկը խմած ժամանակ իմ հասցեին ինչ որ օբյեկտիվ քննադատություն հնչեցնի, ես դա ավելի կգնահատեմ ու կհարգեմ այդ մարդուն, քան երեսիս ժամերով հաճոյախոսություններ ասողին։ Քանի որ դա ավելի անկեղծ ու իրական է, իսկ ես անկեղծությունը շատ եմ գնահատում։
Անահիտ,- Շնորհակալություն ջերմ ու անմիջական հարցազրույցի համար և ևս մեկ անգամ բարի գալուստ Հայաստան, ինչպես Դուք նշեցիք՝ առաջին քրիստոնյա երկիր, որտեղ բոլոր հյուրերը իրենց զգում են ինչպես իրենց հարազատ տանը:
Ելենա,- Շնորհակալություն հրավերքի ու ջերմ զրույցի համար: Կհանդիպենք համերգի ժամանակ:
