Վերջերս մեր հասարակության մի մասը ձգտում է պահպանել հայկական ավանդույթներն ու սովորությունները՝ նախընտրելով նշել ազգային տոները, իսկ մյուս մասը՝ առանց ավելորդ մտածմունքների, նշում է բոլոր տոները, որոնց ժամանակ կարելի է ուրախանալ ու լավ ժամանակ անցկացնել: Շատ հաճախ այս երկու կողմերը բախվում են, երբ գալիս է Հելոուինը տոնելու ժամանակը: Նրանք, ովքեր չեն նշում Հելոուինը, պնդում են, որ ավելի հայեցի է նշել Բարեկենդանը, որը ոչնչով ետ չի մնում կելտական տոնից:
Բարեկենդանը Հայ Առաքելական Եկեղեցու տոներից է, միաժամանակ՝ խրախճանքի ու ուրախության օր, hնում հայկական տոներից ամենաուրախն ու ամենատարածվածը՝ ժամանակին այն նշում էին ավելի ճոխ, քան Ամանորը: Բարեկենդանը նշվում է Սուրբ Սարգսի տոնից մինչև Մեծ Պահք ընկած ժամանակաշրջանը, իսկ Բուն Բարեկենդանը՝ Մեծ Պահքիննախորդող կիրակին: Այն շարժական տոն է. այս տարի Բարեկենդանը նշել են փետրվարի 19-ին, իսկ Բուն Բարեկենդանը՝ փետրվարի 26-ին: Տոնին մասնակցում են բոլորը՝ մեծ ու փոքր, աշխարհիկ ու հոգևորական, հարուստ ու աղքատ: Բարեկենդանի խորհուրդներից մեկը է բարու ու չարի պայքարը: Այս օրերը համարվում են «խոսքի ազատություն» օրեր: Բոլորն ասում են այն, ինչ ցանկանում ու մտածում են: Ավանդական դարձած տարբեր խաղերի ընթացում ծաղրում են առաջնորդներին և տիրող կարգերը: Այս օրը ոչ ոք նեղանալու իրվունք չունի, բոլորը կարող են կատակել, ծաղրել և քննադատել:
Բարեկենդանի օրը առատ ուտելիքներով վայելքի օր է: Սեղաններին պետք է լինի մսեղեն, կաթնեղեն, յուղով կերակուրներ, պարտադիր կերակրատեսակներից` ամիճը, այսինքն` լցոնած հնդկահավը նաև բոլորիս հայտնի խաշը: Այս օրվա աղանդերը հալվան ու գաթան են: Վերջին օրը՝ երեկոյան, բոլոր հարազատները հավաքվում են միասին, կաթնապուր են ուտում, վրայից` խաշած ձու(ձուն խորհրդանշում է կողպեք բերանի համար, որը պասի ավարտից հետո՝ Զատիկին, դարձյալ կբացվի կարմիր ձվով):
Իսկ գիշերը սկսվում է համընդհանուր զվարճանքը և զբոսանքը: Մարդիկ հավաքվում են իրենց հրապարակներում և խարույկ վառում: Ընտրում են ավագ, որին կոչում են թագավոր, նստեցնում են պատրաստած «գահին» ու իրենց ուսերին պտտեցնում փողոցներում:
Թերևս Բարեկենդանի գլխավոր զվարճությունն ու Հելոուինի հետ նմանությունը դիմակավոր խաղերն են: Մարդիկ, դիմակավորված չար դեմքերով, փորձում են վախեցնել-հեռացնել չարն և հրավիրել Բարուն: Կարելի է ասել, որ հայկական Բարեկենդանը Եվրոպական Կառնավալի նախատիպն է:
Հայ եկեղեցին առանձնակի ճոխությամբ նշում է հատկապես Բուն Բարեկենդանը: Բուն Բարեկենդանի նախորդ օրը՝ շաբաթ երեկոյան, ժամերգության ընթացքում եկեղեցու խորանի վարագույրը քաշվում է, խորանը ծածկվում է և այսպես շարունակվում է քառասունօրյա պասի ընթացքում: Պասի ժամանակ մատուցվում է փակ պատարագ. ամուսնություններ տեղի չեն ունենում, արգելվում է մատաղ անել, մինչ թույլատրվում է մկրտություն և նշանդրեք կատարել: Այս ժամանակ որոշ ազատություններ են վայելում անգամ հոգևորականները: Այս պատճառով էլ տոնը հայտնի է նաև Աբեղաթող անվամբ: Բարեկենդանը ուրախության, ազատության տոն է և ևս մեկ հարմար առիթ ընտանիքի ու ընկերների հետ հաճելի օր անցկացնելու համար:
Իսկ թե տոնել Բարեկենդանը, թե՝ Հելոուինը թողնում ենք ձեր հայեցողությանը:
